Oude Sint-Clemenskerk Gerwen
Vanaf het jaar 1000 zijn op de plaats van de oude kerk te Gerwen achtereenvolgens diverse kerken gebouwd. De huidige in de 15e eeuw gebouwde gotische Sint-Clemenskerk, is het laatste bouwwerk en heeft een roerige tijd gekend.
De eerste kerk
De inwoners van Gerwen waren Saksische gezinnen die onder Karel de Grote (rond het jaar 800) gedwongen werden een permanente woonplaats te zoeken.
Ze vestigden zich waarschijnlijk op een open plek in het bos, het Laar genoemd. Men mag aannemen dat al snel een soort gemeenschappelijk huis werd gebouwd. En daar zal dan ook wel een priester het christendom hebben verkondigd. Het zal dan ook de bewoners gestimuleerd hebben om een kerkje te bouwen. De juiste tijdsperiode is niet te achterhalen. Waarschijnlijk zal zo’n kerkje op het Laar hebben gestaan. Het waren in die tijd meestal houten constructies met lemen wanden tegen vlechtwerk van wilgenhout. Tussen de staanders en liggers was een vlechtwerk van wilgentenen aangebracht, dat aan de binnen- en buitenkant met leem werd besmeerd. Vaak werd leem versterkt met paarden- of varkenshaar. Vervolgens werd er een laag kalk op gesmeerd die door de buitenlucht uithardde. De ramen waren smal en bespannen met varkensblazen. Het dak was met stro en riet bedekt. De plaats waar de volgende en waarschijnlijk ook de eerste kerk heeft gestaan was niet op het Laar, maar op een hoger gelegen stuk grond, Heuvel genoemd.
De tweede kerk
Over deze kerk is meer bekend geworden door opgravingen en archeologisch onderzoek in 1977 in de huidige kerk. In 1243 zijn er in de nieuwe Sint-Clemensparochie Nuenen-Gerwen drie nieuwe stenen kerken en een kapel gebouwd. Naast stenen kerken voor Nuenen en Nederwetten werd er op de Heuvel in Gerwen ook een stenen kerk gebouwd. De kapel werd gebouwd op Hooidonk. Het grote brandgevaar van houten kerken leidde ertoe dat werd overgestapt naar stenen kerken.
Uit het eerder genoemde archeologisch onderzoek bleek dat binnen de huidige kerk de fundering lag van een eerder zaalkerkje. De lengte van deze tweede kerk bleek 17,5 meter en de breedte 8,75 meter. De fundamenten waren gemetseld met stenen van het formaat 5,5 x 12,5 x 25 centimeter. Het bouwwerk had nog geen toren.
De derde kerk
Tussen 1438 en 1442 werd de tweede kerk afgebroken. Over de bestaande fundamenten werd een nieuwe en grotere kerk gebouwd met een toren, schip en een priesterkoor. Deze kerk had een inwendige lengte van 20 meter en de hoogte van het priesterkoor bedroeg bijna 14 meter. De toren had en heeft nog steeds met de spits een hoogte van 26 meter en bestaat uit drie geledingen en heeft een muurdikte van 1,15 meter. Het werd een kruiskerk genoemd vanwege de vorm van de bouw met een driezijdig gesloten koor en een verdedigbare toren.
In de huidige kerk zijn delen van deze toren, van de muren van het dwarsschip en het priesterkoor nog aanwezig. Vele verwoestingen van delen van de kerk en verbouwingen hebben plaatsgevonden.
In 1587 (Tachtig jarige oorlog) brandde de kerk geheel af.
Tot in de Tachtig jarige oorlog waren de regio en de kerk in katholieke handen. Vanaf 1629 gold de regel dat de kerken ontruimd moesten worden en overgedragen moesten worden aan de protestanten. Deze laatsten hebben de kerk laten verwaarlozen.
In 1798 bepaalde de Bataafse Republiek dat alle kerkgebouwen terug moesten naar de ter plaatse grootste religiegemeente. En zo kwam de kerk in Gerwen weer in katholieke handen.
In 1967 werd een nieuwe kerk in de bouwstijl van de Bossche School tegenover de oude kerk in gebruik genomen.
Na vele roerige maar ook rustige tijden heeft de oude kerk in 1984 een nieuwe eigenaar gekregen. In 1984 immers werd de oude kerk in gebruik genomen door de Priesterbroederschap St. Pius X met katholieke gebruiken van vóór het Tweede Vaticaans Concilie van de jaren zestig van de vorige eeuw.
Op 6 mei 1984 werd de oude Sint-Clemenskerk, na jaren van leegstand en verval, plechtig ingezegend door de Duitse pater Schmidberger, de latere opvolger van Mgr. Lefebvre. Later werd er ook een pastorie gebouwd op dezelfde plaats waar de oude heeft gestaan.
De nieuwe pastorie kwam eind 1992 gereed.