De Bevrijding

(Uit het dagboek van Piet Wolters, huisarts te Nuenen c.a., 17 september t/m 1 oktober 1944)

Zondag 17 september 1944

Parachutisten en zweefvliegtuig te Son.

Maandag 18 september 1944

Naar Eindhoven waar parachutisten (Airbornes USA) om 12 uur waren gearriveerd.

’s Middags nog af en toe verdwaalde Duitse wagens in de stad. Af en toe wordt geschoten. ’s Avonds arriveerde om 19 uur het 2e Britse Army in Eindhoven.

Dinsdag 19 september 1944

Ik ben in Eindhoven geweest van 11 uur tot 16 uur; je zag een massale doortocht in Rechtestraat. Om 16 uur ga ik even op en neer naar Nuenen. De vlaggen moeten we verbergen voor de zoveelste keer, hoewel we ons als bevrijd beschouwen. Van 17 tot 19 uur in Valkenswaard geweest bij ouders. Vanaf 19:30 uur via omwegen van Stratum via Tongelre en Kol naar Nuenen-Eeneind. Daar om te zien hoe de opgepikte NSB-ers bevrijd zijn door Duitse tanks. Allen vluchten weg uit Nuenen c.a. Om ca. 19:45 uur in Eeneind en te voet verder door de akkers naar Nuenen. Halverwege zie ik lichtkogels boven Eindhoven en er vallen daar bommen. Dus dan maar hollend naar huis. Ik zie tot mijn grote schrik dat de garage open staat, de auto staat er nog, maar de achterdeur staat ook open. Maar er is niemand thuis. Boven blijkt de slaapkamerdeur te zijn open getrapt en ik zie dat de juwelen zijn gestolen. Alle kasten staan open maar er blijkt nauwelijks iets te zijn meegenomen van textiel. Ik mis wel mijn verlos- en ongevallenkoffer. Ik pak snel in het schemerdonker een vluchtkoffer in, want voor ons huis staan Duitse tanks. Ik neem lantaarns en vlucht naar de sloot achter het kerkhof waar kapitein Tilman is. Om ca. 21:30 uur vlucht ik verder via sloten en heggen naar de pastorie. Duitse tanks blijven aanrollen via de Beekstraat. Kapelaan van der Vaart zoekt kinderen bij ouders van Els. Om 22:30 uur ga ik via muur en tuin van buren achter het huis binnen. Alles is donker dus ik zou wel wat licht kunnen gebruiken. Er blijken geen zilver en sigaren te missen maar wel zijn alle juwelen en zilveren horloge etc. verdwenen. De praktijkkamer is een grote ravage; twee grote instrumentkasten zijn omver getrokken, de deur (entree) naar de buren is ingetrapt en daar blijkt ook alles wat tegen de muur stond te zijn omver getrokken. Alles blijkt te zijn doorgesnuffeld, maar misschien op zolder niet? De wachtkamerkasten waren niet doorgezocht, maar wel stonden alle deuren en laden van de logeer- en slaapkamerasten open. Gelukkig was er geen Duitser meer te bekennen. Ik neem een pakje sigaretten mee en berg de andere veilig op in de kelder waar alles intact is gebleven. Ook de fotoalbums, toiletstel en microscoop berg ik ook veilig op in de kelder. Ik sluit vervolgens de garage en ga weer terug naar de pastorie. Ik ben er zeker van dat de kinderen in goede handen zijn.

Woensdag 20 september 1944

Om 6:30 uur word ik gewekt door kapelaan Van der Vaart en maant mij vlug aan te kleden want er is een bombardement op komst. Ik berg het ijzerkistje op in de safe van de pastoor en mijn vluchtkoffer in de kelder. Vervolgens vertrek ik met wat spullen in de auto nadat ik een briefje in de woonkamer had gevonden dat Els bij Smiths de Br. Was. Via akkers naar Smiths- de Br., maar daar is Els niet geweest. Toen naar Van Hout en passeer N. van Heist. De kinderen waren bij hem gedurende de nacht geweest. Daarna gaan we allen naar het huisje van Swinkels en camoufleer de auto. We gaan via het raam naar binnen. Er is voldoende te eten voor ons allen. Ook is daar kapelaan Tilman. We dekken de schuilloopgraaf met luiken af. Die dag 1 pat. op steenfabriek. Ik vraag aan Mulekom om vluchtkoffer te halen. Pastoor belt na een tijdje Mulekom op en die heeft een koffer moeten afgeven en komt terug naar de pastorie.

Woensdagmorgen komen de Engelse tanks via de Dubbestraat. We zitten die dag veel in de schuilloopgraaf. Familie Van Hout komt ’s middags ook. Ze hebben Airbornes bij Kol gezien. ’s Avonds gaan de Engelse tanks via Opwetten weer terug naar Eindhoven. Noortje is die avond lastig en eet niet maar bij het naar bed gaan is ze rustig. Om 3 uur partus tot 5:30 uur Van den Reek (Eeneind), gehaald en gebracht door twee personen. Alles goed.

Donderdag 21 september 1944

De weg via Kol is vrij. Ik behandel drie gewonden op Refeling. Ik verneem van D. dat er op Vaarle een concentratie van tanks is. Ik breng de kinderen naar Valkenswaard. Ik ontmoet commandant van een Belgische divisie die het gebied rondom Eindhoven en Helmond moet zuiveren. Ik geef hem de benodigde inlichtingen en reis nog eens op en neer. In Nuenen zie ik overal Engelsen posten en tanks. Bij het raadhuis word ik teruggedreven wegens infanterievuur. Airbornes sluipen langs de huizen. Vlug ga ik weer terug naar Valkenswaard met nieuwe gegevens. Om ca. 16 uur kom ik weer terug in Nuenen. Er is dan een intens tankvuur over en weer. Op de Eeneindseweg zijn Engelse tanks. Ik maak dat ik vlug thuiskom en vlucht de kelder in. Vanaf nu zitten we in de kelder waar we ook slapen. Om 23 uur stopt het vuurgevecht en als ik dan even buiten kijk, blijkt het Park vol met Engelse tanks te staan.

Vrijdag 22 september 1944: BEVRIJD!

De Engelse tanks trekken op naar Stiphout en komen ’s avonds weer terug en vertrekken dan naar Geldrop en Mierlo om de oprukkende Duitsers halt te houden.

Zondag 24 september 1944

Om 11 uur: kapitein Claghorn blijft in Nuenen maar kolonel S.R. Trick verblijft in tenten (field ambulance) voorbij Soeterbeek.

Maandag 25 september 1944

’s avonds: kolonel Trick gaat met ‘boiled sweets en chocolat’ naar Swinkels.

Dinsdag 26 september 1944

’s middags: fieldambul op thee. ’s avonds: kolonel Trick gaat met thee en sigaren naar Van Hout.  Naderhand wordt thuis champagne gedronken.

Woensdag 27 september 1944

Om 11 uur wordt afscheid genomen van kolonel Trick, die naar Boekel vertrekt.  Maar er wordt in Best nog zwaar gevochten door de artillerie.

Zaterdag 30 september 1944

De kinderen zijn nu weer thuis. ’s Avonds komt kolonel Trick die tot na middernacht blijft.

Zondag 1 oktober 1944

’s Middags neemt kolonel Trick afscheid en vertrekt weer naar Boekel. ’s Avonds is luitenant-kolonel Harvage ingekwartierd. 

 

 

 

Bovenstaande tekst is de bewerkte tekst naar een getypt dagboekverslag in telegramstijl van dokter Piet Wolters. De mogelijkheid bestaat daarom dat een enkele zin bij de lezer anders kan overkomen dan door de auteur is bedoeld in 1944.