Het ambt
Een burgemeester wordt in Nederland door de Kroon benoemd, nadat het kabinet met de benoeming heeft ingestemd op grond van een voordracht door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties gebaseerd op een aanbeveling van de gemeenteraad van de bewuste gemeente. Het is echter niet nodig dat de gemeenteraad iemand voordraagt. De Grondwet bepaalt dat de burgemeester bij koninklijk besluit wordt benoemd.
De burgemeester vormt samen met de wethouders het dagelijks bestuur van de gemeente, het college van burgemeester en wethouders geheten (of vaak ook wel kortweg het college van B en W genoemd). De burgemeester is voorzitter van het college van burgemeester en wethouders en heeft stemrecht. Als de stemmen staken is die van de burgemeester doorslaggevend.
Verdeling burgemeesters naar politieke partij (2021)
Historie
Het ambt van burgemeester komt reeds voor in de Nederlandse steden in de middeleeuwen. Zo komen de eerste burgemeesters van Groningen en van Dordrecht voor in de 13e eeuw en de eerste burgemeesters van Amsterdam in de 14e eeuw. Eeuwenlang was het mogelijk dat steden tot vier burgemeesters gelijktijdig hadden.
Vanaf 1824 was in Nederland het “Reglement voor het Bestuur in de Steden” van kracht, dat bepaalde dat er voortaan sprake zou zijn van niet meer dan één burgemeester. De Gemeentewet van 1851 heeft die beleidslijn voortgezet, die opnieuw werd bevestigd door de herziene Gemeentewet van 1994.
In onder meer Noord-Brabant was de functie van de burgemeester vóór 1795 een heel andere; de burgemeesters of borgemeesters beheerden de dorpskas.
In Venlo (toentertijd onderdeel van het Hertogdom Gelre) kwamen vanaf 1348 twee burgemeesters voor (tot 1679, toen het één functie werd), namelijk de regerend burgemeester en de paijburgemeester (beide functies bestonden overigens ook in Roermond), waarbij paij betekent “betaal”, dus wat we nu een wethouder van financiën zouden noemen.
De borgemeester
De borgemeester was de beheerder van de dorpsfinanciën onder het ancien régime, onder meer in het hertogdom Brabant. De borgemeester assisteerde daarmee de schout en de schepenen in hun bestuurstaken.
De naam is afgeleid van borge of borch, in de betekenis van borg zijn. Borgemeesters waren hoofdzakelijk belast met het financiële beheer van de dorpsgemeenschap: alle inkomsten en uitgaven van het dorpsbestuur liepen via de borgemeesters.
De heer van het dorp benoemde elk jaar twee borgemeesters, in de regel uit de meest draagkrachtigen van het dorp. Na afloop van het jaar maakte de secretaris van het dorpsbestuur de borgemeestersrekening op.
Stonden er nog posten open dan moesten de afgetreden borgemeesters alsnog zorg dragen voor inning of betaling. Lukte het hen uiteindelijk niet om de rekening van hun ambtsperiode sluitend te krijgen, dan moesten zij zelf het tekort aanvullen.
Een borgemeester stond dus met zijn persoonlijk vermogen borg voor eventuele gemeentelijke tekorten. Het ambt van borgemeester was daarom niet erg geliefd maar kon niet geweigerd worden. Als loon ontving de borgemeester een percentage van de ontvangsten.
Het wapen van het hertogdom Brabant
Vanaf 1821
Het ontstaan van de Bataafse Republiek in 1795 maakte een einde aan de ondergeschikte positie van de zogenaamde generaliteitslanden en aan de bevoorrechte positie van de Nederlands Gereformeerde kerk. Dirk van Lieshout werd in 1795 de eerste gekozen (katholieke) schepen-president (soort burgemeester) van Nuenen-Gerwen. Dat bleef hij drie jaar en hij werd opgevolgd door zijn zoon Theodorus. Aert Habraken werd in 1795 schepen-president van Nederwetten. Na inlijving van de republiek bij Frankrijk in 1810 ontstonden naar Frans voorbeeld de gemeenten met een maire ofwel burgemeester. Theodorus van Lieshout droeg als eerste die titel in Nuenen-Gerwen. In Nederwetten werd Willem Sengers maire. In de Grondwet van 1815, onder de eerste Oranjevorst, werd het Franse gemeentesysteem overgenomen. In 1821 werd Eckart, dat sinds de Franse tijd bij Nederwetten was gevoegd, bij de gemeente Woensel getrokken en ging Nederwetten deel uitmaken van de nieuwe gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Sinds de Gemeentewet van 1851 bestaat het bestuur van een gemeente uit een gemeenteraad, een college van burgemeester en wethouders en een burgemeester.
Het gemeentehuis van Nuenen-Gerwen was gelegen aan de Berg (nu Beekstraat 11, nu woonhuis) en van Nuenen, Gerwen en Nederwetten aan de Berg 29 (nu Vincentre). Vanaf 1953 is de huidige villa aan de Papenvoort 15 met de in 1969 toegevoegde nieuwbouw het gemeentehuis. Johannes van Hoven was sinds 1813 burgemeester van Nuenen Gerwen. Hij werd burgemeester van de nieuwe gemeente Nuenen-Gerwen en Nederwetten (Nuenen cum annexis) en bleef dat tot 1843. Maarten Houben is in die 200 jaar de 14e burgemeester.
Jan van Hoven (1821-1843)
Jan van Hoven is de eerste burgemeester van de per 1 januari 1821 gevormde gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Johannes van Hoven, geboren in Nuenen op 22 maart 1771 en overleden in Nuenen op 17 januari 1847. Jan van Hoven is door zijn moeder, de erfsecretaris Anna den Besten, in 1791 aangesteld als secretaris-stokhouder van Nuenen, Gerwen, Boord en Opwetten, als opvolger van haar overleden broer Adrianus den Besten.
Van Hoven wordt in 1798 enige maanden geschorst door het gewestelijk bestuur. Dat gebeurt na de instelling van de Bataafse republiek als de oude bestuursorganen in nieuwe worden omgezet. In 1813 wordt Jan van Hoven door Provinciale Staten benoemd tot burgemeester tevens gemeentesecretaris van Nuenen-Gerwen. Hij blijft dat tot 1 januari 1821, het tijdstip dat de gemeente Nuenen-Gerwen en de gemeente Nederwetten (zonder Eckart) worden samengevoegd. Van Hoven wordt vervolgens benoemd tot burgemeester en gemeentesecretaris van de nieuwe gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Hij blijft burgemeester tot 1843. Gemeentesecretaris is Jan van Hoven tot 1823, als zijn zoon Samuel van Hoven hem in die functie opvolgt.
Jan van Hoven is naast burgemeester en gemeentesecretaris tevens notaris te Nuenen. Als zodanig is zijn naam veelvuldig in akten van de gemeente vermeld. Ook is hij kerkvoogd van de protestantse gemeente van Nuenen, Mierlo en Geldrop en is als zodanig belast met het beheer van goederen en fondsen van de protestantse kerk.
Naar hem is de Van Hovengaarde vernoemd. De straatnaam is door burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 21 februari 1989.
Arnoldus Vogels (1844-1850)
Arnoldus Vogels was tussen 1844 en 1850 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Hij is de tweede, hij volgt Nuenens eerste burgemeester Jan van Hoven op, en naar hem is de Vogelsgaarde genoemd. Omdat van hem is geen foto bekend is, plaatsen we zijn handtekening.
Arnoldus [Nol] Vogels, geboren in Nuenen op 17 juni 1777 en overleden in Nuenen op 2 mei 1853. Vogels is fabrikeur ofwel linnenfabrikant. Arnoldus heeft samen met zijn broer Lucas een linnenfabriek. De familie Vogels bezit nogal wat gronden in Nuenen die aan boeren worden verpacht. Tussen 1811 en 1814 is Arnoldus Vogels lid van de gemeenteraad van Nuenen-Gerwen. Hij is ook lid van het kerkbestuur van de Heilige-Clemensparochie. Vanaf 1825 is Vogels lid van de gemeenteraad van Nuenen, Gerwen en Nederwetten en tevens wethouder. Hij blijft dat tot 1844 als hij wordt benoemd tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten als opvolger van de (protestantse) burgemeester Jan van Hoven.
Als we de toenmalige pastoor Wilhelmus van Lent mogen geloven, kan de benoeming van Nol Vogels tot burgemeester op de volledige steun van alle Nuenense katholieken rekenen. In zijn memoriaal schrijft Van Lent: “tot groot genoegen der catholijken van Nunen is de heer Joannes van Hoven een protestant als burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten ontzet en den 16 februari is de heer Arnoldus Vogels tot genoegen van alle ingezetenen in deszelfs plaats benoemd.”
Arnoldus (Nol) Vogels zal tot 1850 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten blijven. Naar hem is de Vogelsgaarde vernoemd. De straatnaam is door burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 21 februari 1989.
Het oudste bidprentje uit de collectie van onze Erfgoedvereniging is het bidprentje van burgemeester Arnoldus Vogels uit 1853
Jan de Vries (1850-1860)
Jan de Vries was tussen 1850 en 1860 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Johannes [Jan] de Vries, geboren te Gerwen op 16 februari 1798 en overleden te Nuenen op 1 oktober 1860.
Hij woont tot omstreeks 1850 in Gerwen in de buurtschap Laar en verhuist daarna naar Nuenen. Aanvankelijk is De Vries timmerman van beroep. Later wordt hij ook vermeld als herbergier, winkelier en landbouwer. Al op jeugdige leeftijd moet Jan de Vries tot kerkmeester te Gerwen zijn benoemd. Hij blijft dat tot 1848.
Ook zijn politieke loopbaan is al vroeg begonnen. In 1819 wordt hij genoemd als gecommitteerd lid van het gemeentebestuur van Nuenen-Gerwen. In 1825 wordt hij herbenoemd als lid van de gemeenteraad van Nuenen, Gerwen en Nederwetten en in 1844 wordt hij benoemd tot wethouder. Jan de Vries wordt in 1850 benoemd tot burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Bij Koninklijk Besluit van 4 oktober 1852 wordt De Vries tevens benoemd tot gemeentesecretaris. Hij is ook lid van het college van toezicht over het Huis van Bewaring in Helmond. Jan de Vries blijft burgemeester-secretaris van Nuenen, Gerwen en Nederwetten tot zijn overlijden op 1 oktober 1860.
Naar hem is de Jan de Vrieslaan in Gerwen vernoemd. De straatnaam is door burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 10 april 1984.
Jan de Vries is de derde burgemeester sinds de vorming van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten per 1 januari 1821. Hij is de opvolger van Arnoldus Vogels.
Er is geen foto van hem bekend, wel is er zijn handtekening.
Jan van Hombergh (1861-1895)
Jan van Hombergh was tussen 6 april 1861 en 26 juni 1895 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Johannes van Hombergh is geboren in Nuenen op 31 oktober 1814 en is overleden in Nuenen op 26 juni 1895.
Hij woonde in de buurtschap Opwetten en was landbouwer van beroep. Van Hombergh was lid van de gemeenteraad van Nuenen, Gerwen en Nederwetten van 1851 tot 1861. Bij Koninklijk Besluit van 6 april 1861 werd hij benoemd tot burgemeester. Hij bleef dat tot zijn overlijden in 1895. Tijdens het burgemeesterschap van Van Hombergh werd het gemeentehuis aan de Berg gerealiseerd, waarvan de aanbesteding plaats vond in 1873. Zijn naam staat met die van de wethouders Willem van de Laar en Jan Valks en het (voormalige) gemeentewapen in de gevelsteen die boven de dakrand is ingemetseld. Op 6 april 1886 vierde Jan van Hombergh zijn 25-jarig burgemeesterschap, waarvoor een speciaal comité een groots dorpsfeest had georganiseerd. Er werd een optocht gehouden, er werden volksvermakelijkheden georganiseerd en er waren muziekuitvoeringen door de pas opgerichte muziekkorpsen fanfare De Vooruitgang (Nuenen) en harmonie Oefening en Volharding (Eeneind) en het zanggezelschap Euphonia uit Nederwetten met een speciaal voor deze gelegenheid geschreven muziekstuk. In 1862 werd Van Hombergh ingeschreven als lid van het Sint-Annagilde Nuenen-dorp.
Jan van Hombergh is met zijn 34-jarig burgemeesterschap de langst zittende burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Naar hem is de Van Homberghgaarde vernoemd. Deze straatnaam is door burgemeester en wethouders van de gemeente Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 21 februari 1989.
Aankondiging van het feest ter ere van het 25-jarig jubileum van burgemeester van Hombergh
Jacobus van Luijtelaar (1895-1911)
Jacobus van Luijtelaar was tussen 10 september 1895 en 1 mei 1911 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Jacobus Antonius van Luijtelaar is geboren in Nuenen c.a. op 9 juli 1844 en is overleden in Gestel op 28 februari 1917. Aanvankelijk was hij leerlooier van beroep. In 1889 werd Van Luijtelaar aangesteld als gemeente-ontvanger. In 1892 werd hij verkozen tot lid van de gemeenteraad. Per 10 september 1895 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Neder¬wetten. Van Luijtelaar nam wegens gezondheidsredenen per 1 mei 1911 ontslag als burgemeester.
Jacobus van Luijtelaar woonde op het Heieind (nu Park 25, restaurant Comigo) en had daar samen met zijn broer Johannes een leerlooiersbedrijf.
Als burgemeester verleende Jacobus van Luijtelaar in februari 1911 bouwvergunning voor de eerste muziekkiosk in het Park tegenover zijn woonhuis, waarvoor twee iepen gerooid moesten worden. Uit de bijbehorende stukken blijkt dat hijzelf voor de verkoop van de bomen zorgde. Jacobus van Luijtelaar was de eerste voorzitter van de NCB (Boerenbond) afdeling Nuenen c.a. die werd opgericht op 1 maart 1899. Hij was ook lid van de raad van toezicht van de Boerenleenbank. Na zijn ontslagname als burgemeester wegens gezondheidsredenen verhuisde Jacobus van Luijtelaar op 3 mei 1911 naar Stratum.
Johannes Godefridus van Luijtelaar werd in 1877 lid van de gemeenteraad en wethouder in 1890. Hij bleef wethouder en raadslid tot 3 september 1895 toen zijn broer Jacobus tot burgemeester werd benoemd. Johannes van Luijtelaar was twaalf jaar voorzitter van fanfare De Vooruitgang.
Naar burgemeester Jacobus van Luijtelaar is de Van Luijtelaargaarde vernoemd. De straatnaam is door burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 6 oktober 1987.
Jan van Kemenade (1911-1921)
Jan van Kemenade was tussen 20 juni 1911 en 1 augustus 1921 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Johannes Gerardus van Kemenade is geboren in Gestel op 27 juni 1861 en is overleden in Vught op 2 april 1924. Van Kemenade is van 1890 tot 1906 hoofd van de lagere school in Gerwen. Hij heeft daar als bijnaam ‘de Schoefel’. De lagere school in Gerwen telt in 1899 totaal 21 leerlingen. Van Kemenade is schoolhoofd en tevens de enige onderwijzer. In 1906 wordt hij benoemd tot hoofd van de lagere school in Lieshout. Bij Koninklijk Besluit van 20 juni 1911 volgt zijn benoeming tot burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. In Gerwen woont Van Kemenade aan de Gerwenseweg (nu nummer 16) en als burgemeester gaat hij in Nuenen in de Kerkstraat (nu nummers 2-4-6) wonen. Van Kemenade blijft burgemeester tot aan zijn eervol ontslag op 1 augustus 1921.
Hij is een liefhebber van de geschiedenis van de gemeente en de regio. Zo begint hij in 1912 met een herordening van het gemeentearchief. Op de zolder van het gemeentehuis komt onder andere de verloren gewaande uitgiftebrief van hertog Jan II van Brabant van 4 december 1300 tevoorschijn. In die brief verleent Jan II de gemeenterechten aan de inwoners van Nuenen-Ger- wen en in feite is op die datum de basis gelegd voor de gemeente Nuenen-Gerwen.
Op het bidprentje van Van Kemenade is te lezen: “Hij zat voor in de vergadering des volks, en men luisterde gaarne naar de woorden van zijnen mond….”.
Naar hem is de Van Kemenadelaan in Gerwen genoemd. Deze straatnaam is door de raad van de gemeente Nuenen c.a. vastgesteld bij besluit van 28 oktober 1982 met de ondertekst: schoolhoofd te Gerwen 1890-1906 – burgemeester van Nuenen c.a., 1911-1921
Jan Smits van Oyen sr (1921-1931)
Jhr. mr. Jan Smits van Oyen sr. was tussen 1921 en 1931 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Jhr.mr. Johannes Theodorus Maria Smits van Oyen, heer van Eckart en Oyen, geboren te Eindhoven op 28 juni 1888 en overleden te Brussel op 10 juni 1978, was burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten van 1921 tot 1931.
Na zijn rechtenstudie werd Smits van Oyen in 1919 benoemd tot burgemeester van Bennebroek (N.H.). Hij bleef dat slechts twee jaar want in 1921 volgde zijn benoeming tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. In 1931 diende Smits van Oyen zijn ontslag in als burgemeester omdat hij was gekozen als lid van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant.
Tijdens zijn burgemeesterschap werd Smits van Oyen in 1923 gekozen als lid van Provinciale Staten van Noord-Brabant. Hij was vervolgens tussen 1931 en 1958 lid van Gedeputeerde Staten. Van 4 oktober 1944 tot 1 november 1946 was hij tevens waarnemend Commissaris van de Koningin in de provincie Noord-Brabant. Jan Smits van Oyen was voorzitter van de Boerenbond Nuenen-Gerwen-Nederwetten van 1921 tot 1935. Ook was hij kamerheer in buitengewone dienst van koningin Wilhelmina. Hij had tientallen nevenfuncties, waaronder bestuurslid en later voorzitter van de KNAC (Koninklijke Nederlandse Automobiel Club), curator Rijksuniversiteit te Utrecht (1949-1955), lid bestuur Landbouwhogeschool te Wageningen en bestuursfuncties bij de PNEM (Provinciale Noordbrabantse Elektriciteits Maatschappij) en de Budelse zinkfabriek.
Jan Smits van Oyen bracht zijn jeugd op landgoed Eckart in Woensel door. Ook na zijn huwelijk met jonkvrouwe Marguerita Michiels van Kessenich bewoonde hij het kasteel. Zowel tijdens zijn korte burgemeestersperiode in Bennebroek als tijdens zijn gehele burgemeestersperiode in Nuenen c.a. woonde Smits van Oyen op kasteel Eckart in Woensel, dus steeds buiten de gemeente waarvan hij burgemeester was. Dat was in principe niet toegestaan. De Kroon moest daarvoor apart toestemming verlenen. Smits van Oyen kocht, nadat hij als burgemeester van Nuenen c.a. ontslag had genomen, aan de overkant van de Dommel, op Nuenens grondgebied, het landgoed Soeterbeek aan. Zijn zoon, jhr.mr. Jan Smits van Oyen jr., was burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten van 1963 tot zijn overlijden in 1977.
Cees van Rijckevorsel (1931-1954)
Cees van Rijckevorsel was tussen 7 december 1931 en 31 augustus 1954 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Jonkheer mr. Cornelis Thomas Jules van Rijckevorsel, geboren te ‘s-Hertogenbosch op 29 december 1902 en overleden te Den Haag op 15 december 1975. Na zijn rechtenstudie in Leiden was Cees van Rijckevorsel anderhalf jaar werkzaam op de gemeentesecretarie van Venray. Met ingang van 7 december 1931 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Hij bleef dat tot 31 augustus 1954.
Van Rijckevorsel liet aan de Broekdijk huize ‘De Roosdonk’ bouwen. In 1947 verhuisde het burgemeestersgezin naar het Heieind (nu Park 47). Hij ging vervroegd met pensioen en vertrok vervolgens naar Nijmegen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleef Van Rijckevorsel in functie ondanks zijn uitgesproken anti-Duitse houding. In 1944 weigerde hij, tegelijk met collega-burgemeesters in naburige gemeenten, om dertig dorpelingen als dwangarbeider aan te wijzen die voor de Duitsers zouden moeten werken aan de kustverdedigingswerken in Zeeland. Zeven burgemeesters werden gearresteerd en afgevoerd naar Duitsland, slechts een van hen overleefde deze deportatie. Door toeval ontkwam Van Rijckevorsel aan arrestatie. Hij dook toen onder en werd door de Duitsers ontslagen uit zijn functie. Na de bevrijding van Nuenen c.a. op 21-22 september 1944 pakte hij zijn taak weer op en bleef nog burgemeester tot 1954.
Bij besluit van 6 oktober 1987 stelde het college van burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. de straatnaam Van Rijckevorsellaan vast.
Op 15 december 2017 benoemde de gemeenteraad van Nuenen, Gerwen en Nederwetten oud-burgemeester Van Rijckevorsel postuum tot ereburger. Op 16 maart 2018 nam Van Rijckevorsels familie de bijbehorende oorkonde en draagspeld in ontvangst.
Oscar Haffmans (1955-1962)
Oscar Haffmans was tussen 16 januari 1955 en 1 oktober 1962 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Oscar Marie Haffmans, geboren te Helden (L) op 27 september 1897 en overleden te Eindhoven op 4 september 1979. Na zijn studies aan het College van de paters Jezuïeten te Katwijk aan de Rijn pachtte hij op 23-jarige leeftijd een veebedrijf van ruim 1400 hectare in Argentinië. In 1933 keerde hij terug in Nederland en was eerst werkzaam op de Crisis Controledienst en vervolgens een jaar op de gemeentesecretarie van Heythuysen (L).
Van 1938 tot 1955 was hij burgemeester van Aarle-Rixtel. Per 16 januari 1955 werd Oscar Haffmans benoemd tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten en hij bleef dat tot zijn pensionering op 1 oktober 1962. Als burgemeester woonde hij op het adres Berg 73 (huize ‘De Peppels’) en na zijn pensionering bouwde hij een bungalow aan de Larikslaan 2.
Onder burgemeester Haffmans werd in Nuenen c.a. in 1955 officieel de straatnaamgeving ingevoerd.
Naar hem is in Aarle-Rixtel in 1964 de Haffmansstraat vernoemd. Burgemeester en wethouders van Nuenen c.a. stelde in 1987 de straatnaam Haffmanslaan vast.
Jan Smits van Oyen jr (1963-1977)
Jan Smits van Oyen was tussen 1 maart 1963 tot aan zijn overlijden op 5 februari 1977 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Jhr.mr. Johannes Jacobus Smits van Oyen werd in 1924 geboren te Eindhoven-Woensel op kasteel Eckart en hij is opgegroeid op kasteel Soeterbeek in Nuenen. Na zijn rechtenstudie in Utrecht werd hij in 1951 adjunct-commies bij de gemeente Den Haag.
Jonker Jan Smits van Oyen werd per 1 januari 1956 benoemd tot burgemeester van de gemeente Alphen en Riel. Per 1 maart 1963 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Smits van Oyen overleed op 5 februari 1977. Naast burgemeester was Smits van Oyen onder meer vanaf 1956 voorzitter van de Noord-Brabantse Federatie van Schuttersgilden en Gilden heer van het Heilig-Kruisgilde Gerwen.
Zijn vader, jhr.mr. J.Th.M. Smits van Oyen, was burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten van 1921 tot 1931. In de periode van Smits van Oyen groeide Nuenen c.a. van 7000 inwoners in 1963 naar ruim 16.000 inwoners in 1977. Met name het plan Nuenen-Zuid met de realisatie van woonwijken als de Vallestap, Refeling en Refelingse Erven, Het Puyven, Molvense Erven en Zuiderklamp, zorgde voor een flinke groei van de gemeente.
Met name vanwege zijn inzet met betrekking tot de wegenstructuur en de opzet van bestemmingsplannen in dit deel van de gemeente, stelde de gemeenteraad in 1979 de naam Smits van Oyenlaan vast.
René Gerrits (1977-1981)
René Gerrits was tussen 16 augustus 1977 en 16 juni 1981 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Mr. Reinier Wichtert Maria (René) Gerrits werd in 1936 geboren in ’s-Hertogenbosch. Met zijn ouders verhuisde hij in 1951 naar Naarden. Hij is afgestudeerd in de rechten aan de Universiteit van Amsterdam en was vanaf 1963 zes jaar landelijk secretaris van de vereniging voor club- en buurthuiswerk. Daarnaast was hij van 1966 tot 1969 wethouder en raadslid voor de KVP (in 1980 opgegaan in het CDA) in de gemeente Naarden. Vanaf midden 1966 is hij ook nog een jaar voorzitter van de KVP-jongerenorganisatie geweest.
In juli 1969 werd Gerrits benoemd tot burgemeester van de gemeente Grave en per 16 augustus 1977 volgde zijn benoeming tot burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
René Gerrits is slechts vier jaar burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten geweest. Per 16 juni 1981 werd hij benoemd tot burgemeester van de gemeente Lisse. Na langere tijd met ziekteverlof te zijn geweest, werd hem per 1 oktober 1984 op 47-jarige leeftijd vanwege ziekte ontslag verleend. Hij verhuisde naar Amsterdam en was later nog actief in bestuurlijke functies.
In Grave is naar hem het Mr. Gerritspark vernoemd.
Harry Terwisse (1981-2001)
Harry Terwisse was tussen 16 december 1981 en 1 maart 2001 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
Henricus Johannes Antonius Maria (Harry) Terwisse werd in 1936 geboren in Nijmegen. Na gymnasium te hebben gedaan op het Canisius College in zijn geboorteplaats, ging hij economie studeren aan de Nederlandse Economische Hogeschool in Rotterdam. Hij begon zijn loopbaan in 1963 als financieel-economisch redacteur bij de Haagsche Courant. Twee jaar later werd hij marketingmanager bij het tabakswarenbedrijf Mignot & De Block in Eindhoven. In 1969 werd Terwisse marketingmanager bij Jamin in Oosterhout.
Van 1968 tot 1982 was Harry Terwisse gemeenteraadslid voor D66 in Helmond en in 1978 werd hij daar wethouder. In december 1981 volgde zijn benoeming tot burgemeester van Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Harry Terwisse was daarmee de eerste burgemeester van D66-signatuur in Noord-Brabant. In maart 2001 ging hij met pensioen. Vanwege een voorgenomen herindeling in de regio Eindhoven-Helmond werd hij opgevolgd door een waarnemend burgemeester, Willem Ligtvoet. De gemeente Nuenen c.a. zat samen met de gemeente Waalre en de gemeente Son en Breugel in een herindelingsprocedure.
Terwisse was na zijn pensionering onder meer nog actief als voorzitter van de Stichting Openbare Basisscholen Helmond.
Willem Ligtvoet (2001 -2012)
Willem Ligtvoet was tussen 16 mei 2003 en 1 februari 2012 burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten, daarvoor vanaf 1 april 2001 waarnemend burgemeester.
Willem Rudolf Ligtvoet werd in 1947 geboren in Den Haag. Hij studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen. Vanaf 1972 tot enkele jaren geleden was Ligtvoet lid van de Partij van de Arbeid. Vanaf 1973 was hij werkzaam bij de Agglomeratie Eindhoven en zijn rechtsvoorganger.
In 1985 werd Ligtvoet, na korte tijd werkzaam te zijn geweest bij het ministerie van Binnenlandse Zaken, benoemd tot burgemeester van de gemeente Hilvarenbeek. Van 1994 tot 2000 was Ligtvoet burgemeester van de gemeente Oosterhout. In 2000 werd hij benoemd tot waarnemend burgemeester van de gemeente Mill en Sint Hubert. Een jaar later, in 2001, werd hij waarnemend burgemeester van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten.
De gemeente Nuenen c.a. zat samen met de gemeente Waalre en de gemeente Son en Breugel in een herindelingsprocedure. Op 16 mei 2003 werd Willem Ligtvoet, nadat de herindelingsprocedure werd stopgezet, definitief tot burgemeester benoemd. Op 1 februari 2012 ging hij met pensioen en werd opgevolgd door Maarten Houben. Willem Ligtvoet is de 13e burgemeester sinds de vorming van de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten per 1 januari 1821. Hij is de opvolger van Harry Terwisse.
Maarten Houben (2012 – 2024)
Zijn DNA
“Onze gemeente heeft veel vrijwilligers die zich enorm inspannen om iets voor de gemeenschap te doen en dat maakt Nuenen, Gerwen en Nederwetten heel mooi. Dat is ons DNA”, vertelt onze burgemeester. “Mijn DNA is mijn energie, ik laat deze vooral ten gunste komen van onze wethouders, ambtenaren, dorpsraden en inwoners. Van het laten presteren van anderen. Daar word ik gelukkig van. Ik heb een rol achter de schermen. Mijn toegevoegde waarde zit in mensen enthousiast maken en bij elkaar brengen. Ik ben bereikbaar en benaderbaar en maak altijd tijd.”
“Wanneer moet je er als burgemeester staan? Dat is een constante afweging” vervolgt Maarten. “Aan het begin van de coronacrisis heb ik een brief in de lokale kranten geplaatst. Nu steek ik energie in gerichte communicatie naar (kleine groepen) mensen. Ik ben veel in het dorp, fiets en stap af, ik luister en praat. Maar ik schrijf geen blogs en vind niet van alles, zoals andere burgemeesters. Ik bied een luisterend oor en nodig uit. Ik heb begrip voor de onzekerheid die er leeft. Ondanks deze situatie zie ik veel leuke dingen om me heen, zoals kleine clubjes mensen met creatieve ideeën. Ik ben trots op onze gemeenschapszin.”
Biografie
Maarten Joseph Houben werd in 1970 geboren in Eindhoven. Hij studeerde commerciële economie en deed een MBA opleiding aan de Webster University in Leiden. Hij was ondernemer in de IT en zorg, consultant bij Berenschot en hoofddocent strategische marketing aan Fontys Hogescholen. In 2006 werd Houben gekozen in de gemeenteraad van Eindhoven voor het CDA. Hij was sinds 2010 fractievoorzitter, vicevoorzitter van de gemeenteraad, commissievoorzitter en lid van de raadsenquêtecommissie.
Bronnen
De bronnen voor dit artikel bestaan uit o.a. de informatie op de webpagina van NGN200 en Wikipedia en informatie in diverse publicaties van de heemkundekring De Drijehornick.