46 jaar predikant te Nuenen
1828 – 1874
door Jack van Hoek
Inleiding
Van Margot Begemann, een van de zes dochters van ds. Willem Lodewijk Begemann en Amalia Polixena Rosina Schröter uit Nuenen is, in samenhang met het leven van de schilder Vincent van Gogh, het een en ander opgetekend. Dat geldt in veel mindere maten voor haar broer Louis en nog minder weten we van haar zussen en belangrijker, ook haar ouders zijn nog steeds onderbelicht. Om deze leemte op te vullen, diept deze studie in een aantal afleveringen veel gebeurtenissen op uit het leven van de familie Begemann. Het verhaal begint in de 18de eeuw bij de bron in Duits gebied in het vorstendom Lippe. Daar, in de stad Detmold, wordt in 1766 uit Marie Eleonore Kotzenberg en koster/organist Karl Gerlach Begemann een zoon geboren: Simon Hendrik Antoon Begemann die na zijn studie theologie in Lippenhuizen (Friesland) woont en na afronding ervan beroepen wordt in Norg (Drenthe). Op 26 september 1790 trouwt hij in Amsterdam met Lutgera Waten[i], een dochter van Jacobus Waten en Grietje Bauermann.[ii] Met Lutgera krijgt Simon elf kinderen, waaronder Jacob Waten Begemann[iii] en Willem Lodewijk Begemann, twee aanstaande predikanten. Willem Lodewijk is de vader van bovengenoemde Margot en met hem gaat deze geschiedenis verder.
Voor de stamboom van de familie Begemann verwijzen we u naar de link helemaal onderaan in dit artikel.
Willem Lodewijk Begemann, roepnaam Willem, is op 19 juni 1804 geboren te Norg en daar is hij op 24 juni Nederlands Hervormd gedoopt. Hij zal in zijn jeugd het gebruikelijke lager onderwijs genoten hebben en omdat hij een pienter kereltje blijkt te zijn, zal hij daarna waarschijnlijk ook hoger onderwijs hebben gevolgd. Vervolgens studeert hij in de jaren 1822-1826 theologie aan de Universiteit van Leiden. Hij woont als commensaal bij de familie Asbeck in de Kloksteeg en is lid van het gezelschap Veritatis Ergo.
In 1827 wordt hij door het provinciaal bestuur Noord-Brabant ‘proponent’, een toetsing, of hij wel geschikt is als predikant. Dat hij geschikt bevonden is blijkt op 31 augustus 1828 want dan wordt Willem in Nuenen beroepen en aldaar door zijn oudste broer ds. Jacobus Waten Begemann op 30 november 1828 in het ambt bevestigd. De plechtigheid speelt zich af in het kort daarvoor voltooide kerkje aan de Papenvoort waarin hij als eerste predikant zal spreken.
Niet lang hierna verlooft Willem zich met Sien Schröter. In de Opregte Haarlemsche Courant van 4 en 5 mei 1829 verschijnt het bewijs van hun verloving in drukletters:
Rijswijk 29 april 1829, Ondertrouwd W.L. Begemann, Predikant te Nuenen en A.P.R. Schröter. Dienende deze tot kennisgeving aan familie, vrienden en bekenden.
Op 18 mei 1829 vindt te Rijswijk het huwelijk plaats. Sien Schröter[i] (Warmond 13-04-1806 – 04-01-1877 Nuenen, 70 jr.) is een dochter van Johan Christiaan Schröter (1750-1820)[ii] en van Catharina Maria Sprangers (1772-1833). Sien is gedoopt Amalia Polixena Rosina op 18 mei 1806.
Hun eerste kind, een zoon, wordt op 26 februari 1830 te Nuenen geboren en Simon Hendrik Anton gedoopt, naar zijn opa van vaderskant. Zijn roepnaam is Simon. Het paar laat dankbaar een annonce plaatsen in de Opregte Haarlemsche Courant van vier maart, waarvan we mogen aannemen dat de familie daarop is geabonneerd:
Heden beviel door Gods goedheid voorspoedig van eenen welschapen zoon, A.P.R. Schröter, Geliefde Huisvrouw van W.L. Begemann, Predikant, NAMEN (sic) Den 26ste Februari 1830. Strekkende deze tot kennisgeving aan Familie, Vrienden en Bekenden.
De rectificatie van de plaatsnaam NAMEN in NUENEN volgt een dag later.
Achttien maanden verder, op 25 augustus 1831, laat de Opregte Haarlemsche Courant 1831 weten dat hun tweede kind, een dochter is geboren:
Mijne Echtgenote A.P.R. Schröter, beviel heden morgen door Gods hulp zeer voorspoedig van eene dochter. W.L. Begemann, Predikant. Nuenen den 21sten Augustus 1831. Nabestaanden, Vrienden en Bekenden gelieve deze algemeene tevens als eene bijzondere kennisgeving aan te merken.
De roepnaam van het meisje is Stien. Zij wordt Catharina Maria Christina gedoopt, naar haar oma van moederskant.
Het aantal kinderen volgt elkaar snel op: Van Johan Christiaan Frederik, die Johan wordt genoemd, verschijnt in de Opregte Haarlemsche Courant van 9 en van 15 november 1832 de volgende advertentie:
Heden beviel door Gods hulp van eenen zoon, A.P.R. Schröter, geliefde Huisvrouw van W.L. Begemann, Predikant. Nuenen den 9den November 1832. Deze algemeene strekt tevens tot eene bijzondere kennisgeving aan Familie en Vrienden.
Deze baby blijkt geen sterk kind te zijn. Al na 19 dagen sterft hij. Een bericht van overlijden heb ik niet gevonden.
Op 28 juli 1833 overlijdt in Utrecht Siens moeder, Catharina Maria Sprangers en op 13 september overlijdt 31 jaar oud, na een kortstondig ziekbed te Bergen op Zoom, een broer van Willem, Frederik Adolf Begemann. Hij was luitenant ter Zee en commandant van Z M. Kanonneerboot nr. 78.[iii]
Kort na dit droeve bericht wordt de familie verblijd. Uit de Opregte Haarlemse Courant van 25 januari 1834:
Heden (20-01-1834) beviel door Gods goedheid voorspoedig van eene welgeschapene dochter, A.P.R. Schröter, geliefde Huisvrouw van W.L. Begemann, Predikant. Nuenen den 25sten Januari 1834. Deze algemeene strekt tevens tot eene bijzondere kennisgeving aan Familie en Vrienden.
Het meisje wordt Lutgera Wilhelmina gedoopt en waarschijnlijk Loet genoemd.
In Norg overlijdt op 13 februari 1835 Willems moeder, Mejufvrouw Lutgera Begemann, geboren Waten, 65 jaar oud.
Verdriet en geluk liggen deze periode dicht bij elkaar want op 23 juli 1835 wordt het vijfde kind, een zoon, geboren. Hij wordt Johan Christiaan gedoopt en wederom Johan genoemd. Na 302 dagen geleefd te hebben, overlijdt Johan Christiaan op 20 mei 1836. Van hem zijn bij mijn weten geen geboorte en of overlijdensadvertenties bekend.
Van dochter Wilhelmina, geboren op 30 oktober 1836 en Wilhelmina Johanna gedoopt, vond ik eveneens geen mededeling en dat geldt ook voor alle hierna volgende kinderen Begemann.
Jacobus Lodewijk wordt op 26 januari 1838 geboren en Louis genoemd.
Het achtste kind van Willem en Sien, Amalia Polixena Rosina gedoopt, wordt op 2 januari 1840 geboren en Sien genoemd.
Dochter Margot, Margaretha Carolina gedoopt, wordt op 17 maart 1841 geboren.
Op 12 augustus 1842 wordt dochter Johanna Antonia Begemann geboren en Anna genoemd.
Op 17 januari 1843 en 16 januari 1847 staat in de Nederlandsche Staatscourant te lezen dat Willem Begemann als lid benoemd is voor de classis van Eindhoven. Een classis is een vergadering van een aantal protestants gereformeerde kerken in de regio. In het jaar 1850 staat dat Begemann benoemd is tot secundus.
Nadat op 23 januari 1844 hun laatste kind, Johan Christiaan, het levenslicht heeft gezien, richt de niet onbemiddelde dominee in 1845 een bescheiden linnen- en damastfabriek op.
De fysieke afstanden tussen hem en zijn parochianen zijn groot en Willem, hij is de 45 levensjaren gepasseerd, ondervindt de last der jaren. Een bezoek vergt soms veel van zijn krachten en dus laat hij op eigen kosten in 1851, naast de pastorie, een eenvoudig koetshuis bouwen. Voortaan zal een visite hem makkelijker afgaan.
In 1852 komt hem ter ore dat de hervormden in Weert, die in Budel ter kerke moeten gaan, bezig zijn een eigen gemeente te stichten en dus geld nodig hebben. Zij houden diverse geldinzamelingen en in 1853 doneert Willem Begemann ten behoeve van die Gemeente-stichting 20 gulden (nu ongeveer 250 euro).
Uit de Opregte Haarlemsche Courant van 5 september 1854 blijkt dat Willem in september 1854 als executeur testamentair aangesteld is van de in Veldhoven geboren Arnolda Jacoba Ross (in leven particuliere). Zij is de weduwe van de emeritus predikant J.P.N. Cox, laatstelijk in Rotterdam. Om 11 uur in de ochtend van 2 september is zij, 85 jaar oud, overleden.
In Roermond sterft op 28 mei 1857 zijn broer ds. Jacobus Waten Begemann.
Hun oudste zoon, Simon Hendrik Anton huwt op 19 maart 1860 te Bagelen Poerworedjo, Midden-Java, met Johanna Esperance Prins. Op 10 januari 1861 krijgen Willem en Sien hun eerste kleinkind want schoondochter Anna krijgt haar eerste kindje: Amalia Polexena Rosina Begemann. De baby is geboren te Ayer Bangies, Padang op Sumatra.
Op 3 maart 1861 bevestigt Willem Begemann in Oisterwijk zijn vriend L.G. Roijaards, als predikant te Oyen en Megen. Voor die gelegenheid koos hij uit de tekst van de tweede Zendbrief van Paulus aan de Korintiërs het vijfde hoofdstuk, vers 20:
Wij zijn dan gezanten namens Christus, alsof God Zelf door ons smeekt. Namens Christus smeken wij: laat u met God verzoenen.
Een tweede kleinkind laat niet lang op zich wachten. Op 9 juli 1862 wordt te Ayer Bangies Frederique Christina Elisabeth Begemann geboren, de tweede dochter van Simon en Anna.
Dat Willem Begemann binnen de kerk meerdere taken heeft valt op te maken uit de Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden waarin op pagina 395 staat dat hij in Eindhoven preses is en in de Almanak voor de provincie Noord-Brabant voor het jaar 1865 staat op pagina 154 opgetekend dat: Eindhoven driemaal in het jaar vergadert, te weten: de laatste woensdagen in maart, mei en september en dat de preses W.L. Begemann is, de predikant van Nuenen.
Willem houdt zich niet enkel bezig met kerkelijke zaken. In zijn schaarse vrijetijd doet hij archeologisch onderzoek. Zo ontdekt hij in 1863, samen met mr. Joannes Petrus van Blarkom (1811-1895) uit Stratum, een zogeheten Germaansch kerkhof.
Het derde kind van Simon en Anna, Willem Lodewijk Begemann, is naar zijn opa vernoemd. Deze baby is geboren op 22 maart 1864 te Palimanan, Batavia. Johanna Antonia Begemann is haar broer Simon op enig moment achterna gereisd naar Nederlands-Indië alwaar zij op 4 april 1864 te Meester Cornelis, Batavia op Java een zoon baart, Willem. Zij moet hem als Willem Begemann inschrijven want de vader is onbekend, een voorval dat natuurlijk zorgt voor enig ophef in de familie.
In Stemmen voor waarheid en vrede, mogelijk van januari 1866, lezen we op pagina 564 het volgende:
Deurne, 10 Junij. Heden nam onze beminde Leeraar, Ds. M.B. Pitlo Cz., een hartelijk afscheid van zijne Gemeente, naar aanleiding van Johannes 17 vers 15. Daarna werd hij in eene Kerkeraadsvergadering op vereerende wijze losgemaakt als lid der klasse, door Ds. W.L .Begemann, Pred. Te Nunen c.s., en van zijne betrekking tot Kerkeraad en Gemeente, door Ds. H. Boot, Pred. te Asten c.a., terwijl de Heer J.C.C. Abbing, Hulpprediker in het Helenaveen, hem zijn welgemeenden dank toebragt voor alles wat hij tot heil der Gemeente had verrigt.
Het vierde kind van Simon en Anna, Emilius Begemann, wordt geboren op 15 september 1866 te Bandjarmasin op Borneo.
Zoon Louis, Jacobus Lodewijk Begemann, trouwt in Nuenen op 21 september 1866 met Maria Susanna Lelyvelt. Het paar zorgt op 2 november 1867 voor het vijfde kleinkind van zijn ouders. Baby Begemann wordt Willem Lodewijk gedoopt, vernoemd naar zijn opa.
Dochter Anna, Johanna Antonia Begemann, huwt op 30 november 1867 te Meester-Cornelis met Simon Dirk Kramers. Haar ruim drie jarige zoon Willem wordt deze dag geëcht.
De familie Begemann viert tegen het einde van jaar 1868 drie heuglijke feiten snel na elkaar. Bij Anna en Simon Kramers wordt op 18 september 1868 te Meester Cornelis, Batavia op Java een dochter geboren. Zij wordt Amalia Polijxena Rosina gedoopt, vernoemd naar haar oma in Nuenen.
Op 27 november 1868 wordt in Nuenen bij Louis en Maria Begemann een tweede zoon geboren. Hij wordt Aart Marie Anthony gedoopt en op 9 december 1868 lezen we in het Utrechts Provinciaal en Stedelijk Dagblad dat ds. Willem op 29 november zijn 40-jarige Evangeliedienst bij de Hervormde gemeente van Nuenen heeft gevierd.
Twee feesten viert de familie in het jaar 1869. Op 9 februari wordt in het stoomschip Utrecht op weg naar Nederlands-Indië, ergens op de oceaan, het vijfde kind van Simon en Anna Begemann geboren. De baby, Louise Catharina Adriana Utrechtina gedoopt, wordt er zelfs in haar laatste doopnaam voor altijd aan herinnerd.
In de Opregte Haarlemsche Courant van 20 mei 1869 lezen we over de 40jarige echtvereniging van ds. Willem Begemann en zijn Sien. Deze dag, 18 mei, zal zeker feestelijk zijn afgesloten.
Op 31 maart 1870 vieren Louis en Maria Begemann de geboorte van hun derde kind, dochter Johanna Catharina Begemann.
Problemen doen zich, naast de vreugde om de geboorte van drie kleindochters, in zijn kleine gemeente ook voor. Zeer tot zijn verdriet komt hem ter ore dat de freule op kasteel Croy te Stiphout, Constance van der Brugghen, onder meer na een visioen op haar ziekbed zoals zij vertelde, over wil gaan tot het katholicisme. Willem waarschuwt de familie maar die antwoordt bij monde van haar nicht Cornelie dat zij vrij is in haar doen en laten en ondanks de vele indringende gesprekken die Willem met Constance heeft laat de freule zich toch op 11 juli 1871 opnieuw dopen.
2014038389.pdf (beeldbanknuenen.nl)
Wat hem wel goed doet is dat dit jaar stevige vooruitgang geboekt is in de door hem in 1845 opgerichte linnenfabriek nu deze voorzien is van een stoommachine.
Op 8 september 1871 wordt op Oost-Java in Soerabaja kleindochter Johanna Antonia Kramers geboren.
Kleindochter Amalia Polijxena Rosina Begemann, vernoemd naar haar Nuenense oma, wordt in Nuenen geboren op 4 november 1871. Zij is het vierde kind van Louis en Maria Begemann.
Kleindochter Lutgera Wilhelmina Begemann, misschien wel vernoemd naar haar tante Loet in Nuenen, wordt geboren te Batavia op het eiland Java op 13 december 1871 en is het zesde kind van Simon en Anna Begemann.
Kleindochter Catharina Maria Kramers wordt in Nuenen geboren, als vierde kind van haar ouders, in de pastorie aan de Berg in Nuenen, ten huize van opa en oma Begemann op 24 februari 1873 en kleindochter Lutgarda Wilhelmina Begemann ook in Nuenen geboren maar dan op 9 mei 1873, als vijfde kind van Louis en Maria Begemann.
Op 18 oktober 1874 ziet Simon Dirk Kramers, vernoemd naar zijn vader, het levenslicht in Meester Cornelis, Batavia op Java.
Aan de verre toekomst heeft ds. Willem ook gedacht want in 1874 geeft hij opdracht voor de bouw, naast de pastorie en het koetshuis, van een eigen woning die, als alles klaar is, Nune Ville wordt gedoopt.
Het Provinciaal kerkbestuur van Noordbrabant heeft aan ds. W.L. Begemann, predikant te Nuenen, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit de Evangeliebediening, in te gaan op 1 Januari 1875.
Uit het blad Stemmen voor waarheid en vrede jaargang 12, uit 1875. De index vermeldt op pagina 218 het afscheid van Ds. W.L. Begemann.
Het Provinciaal Kerkbestuur van Noordbraband (sic) heeft aan Ds. W.L. Begemann te Nuenen, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit de Evangeliebediening, in te gaan met den 1 Januarij 1875.
Het Vaderland van 6 januari 1875 deelt mee dat na 46 jaar 27 december 1874 de laatste werkdag is geweest van ds. Willem Begemann als dienaar van het Evangelie.
Op de dag van zijn emeritaat betrekt Willem met vrouw en ongehuwde dochters hun nieuwe woning. Ook per deze datum wordt hem door de koning een pensioen verleend van 1000 gulden.
Op 21 maart 1875 doet Willem, samen met ds. Eli van Dissel, predikant in Bladel, in de Zuthpensche Courant een liefdadigheidsoproep ter ondersteuning van een lijdend gezin. Het betreffende gezin woont op de grens in de buurt van Bladel en heeft een Belgische dokter. Het komt erop neer dat een vader en moeder niet kunnen werken omdat zij zwaar ziek en bedlegerig zijn. Ze hebben het geld niet om de rekening van de dokter en hun achterstallige huur te betalen. De nog jonge kinderen verblijven schreiend in een vochtig vertrek en zijn aan hun lot overgelaten. Giften zullen in dank worden aangenomen. Uit dezelfde krant van 30 maart 1875 blijkt dat de opbrengst op de 25ste bij Willem al fl. 108,005 (49 euro) is en bij ds. Van Dissel fl. 73,08 (33,16 euro). Op 9 april is de stand: Bij Willem fl. 159,73 (72,47 euro) en bij Van Dissel fl. 41,98 (19,05 euro).
Eerst doen er zich in het jaar 1876 in de familie Begemann drie heugelijke feiten voor. Willem Lodewijk Kramers, vernoemd naar opa Begemann in Nuenen, wordt geboren op 29 januari 1976 te Singkawang, West-Kalimantan op Borneo.
Louis en Maria krijgen in Nuenen een vierde dochter: Catharina Maria Christina Begemann op 18 augustus 1876 en Simon en Anna krijgen te Serang op Java op 4 oktober 1876 hun zevende kindje dat de namen van zijn vader krijgt: Simon Hendrik Anton Begemann.
Hierna volgt enkel treurig nieuws met een lange tijd van rouw. Ds. Willem Lodewijk Begemann overlijdt. Helaas hebben beide echtelieden niet lang van hun verdiende rust mogen genieten omdat zij kort na elkaar komen te overlijden. Dat dit hard aankomt bij hun kinderen laat zich raden.
In het gemeentehuis van Nuenen, Gerwen en Nederwetten aan de Berg laat de 28-jarige fabrikant Herman Albert Kronenberg op 18 november 1876 in het bijzijn van ds. Petrus Geerardus Dreesman , 37 jaar, in de akte van overlijden nummer 65 optekenen dat Willem Lodewijk Begemann om 6 uur in de avond is overleden.
In de Opregte Haarlemsche Courant van 28 november 1876 verschijnt het volgende familiebericht:
Heden overleed in den ouderdom van 72 jaren, tot diepe droefheid van mij en mijne kinderen, mijn geliefde echtgenoot Willem Lodewijk Begemann, emeritus predikant, na eene gelukkige echtvereniging van meer dan 47 jaren. Nuenen, 16 november 1876. A.P.R. Schröter, W.L. Begemann. Wegens buitenlandsche betrekkingen eerst heden geplaatst.
Willem Lodewijk Begemann wordt begraven op de algemene begraafplaats op de Tomakker.
Een dankbetuiging van de familie volgt in de Opregte Haarlemsche Courant van 9 december 1876:
Voor de vele bewijzen van belangstelling, ondervonden bij het overlijden van mijnen echtgenoot, betuig ik, ook namens mijne kinderen, mijnen oprechten dank. Nuenen 6 December 1876. A.P.R. Schröter, wed. W.L. Begemann.
Na zijn overlijden verschijnt er een artikel over hem in Stemmen voor waarheid en vrede, jaargang 13 onder de titel: Afscheid. Ook De Nederlandsche Mail van 1 december 1876 maakt zijn overlijden bekend maar met één letter n minder in zijn achternaam gevolgd door 47 jr., als zijnde zijn gewerkte ambtsjaren.
Ds. Petrus Gerhardus Dreesman, de latere opvolger van ds. Begemann, doet op maandag 8 januari 1877 aangifte bij de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten van het overlijden van Amalia Polixena Rosina Schröter, weduwe Begemann, op donderdag 4 januari 1877 om zes uur des namiddags. Met ds. Dreesman getuigt de 28-jarige fabrikant Herman Albert Kronenburg.
In de kranten verschijnen de volgende familieberichten: Uit de Opregte Haarlemsche Courant van 23 en 24 januari 1877:
Tot onze diepe droefheid overleed heden, in den ouderdom van 70 jaar, onze dierbare moeder Amalia Polisena Rosina Schröter, weduwe van den Weleerwaarden Heer W.L. Begemann, slechts zeven weken na den dood van onze geliefden vader. Nuenen 4 jan. 1877. Uit aller naam, J.L. Begemann). Wegens buitenlandsche betrekkingen eerst heden geplaatst.
Korte annonces verschijnen op 24 januari in Het Vaderland, op de 25ste in Het Dagblad van Zuidholland en ‘s Gravenhage en in De Nederlandsche mail van de 26ste Overleden: A.P.R. Schröter, wed. ds. W.L. Begemann. 70 j., Nuenen.
Ook Sien is op de algemene begraafplaats op de Tomakker te ruste gelegd.
Op 1 oktober 1890 zijn de stoffelijke resten van de dominee en zijn vrouw opgegraven en in de nacht overgebracht en op 2 oktober herbegraven op de in 1877 aangelegde protestantse begraafplaats aan de Broekdijk.
Willems’ pastoraat telt 46 jaar, het langst van alle Nuenense predikanten. Niet alleen zijn gemeente telt in die tijd weinig leden, ook die van de omliggende gemeenten, wat maakt dat Willem, bij gebrek aan geschikt kader, zelfs ouderling is geweest.[i]
Op de Protestantse begraafplaats De Roosdoncken aan de Broekdijk te Nuenen bevinden zich tien grafzerken van de familie Begemann. De grond daarvoor is beschikbaar gesteld door Louis Begemann. In 1998 kreeg de begraafplaats een forse uitbreiding.
Ter verduidelijking
[I] Simon Hendrik Antoon Begemann gehuwd met Lutgera Waten.
(Vorstendom Lippe, Detmold 16-06-1766 – 09-01-1841 Norg, 74 jr.)
(Amsterdam 11-05-1770 – 13-02-1835 Norg, 64 jr.)
[II] Jacobus Waten huwt Grietje Bauermann.
Hij (Jemgumgaste Oost Friesland, Nedersachsen 07-01-1740 – 20-08-1812 Amsterdam, 72 jr.). Zij (Emden 13-03-1744 – 26-11-1825 Norg, 81 jr.)
Zij huwen te Emden, Oost Friesland Duitsland op 28 juli 1765.
[III] Jacobus Waten Begemann (Lippenhuizen (Frl) 26-08-1791 – 28-05-1857 Roermond) gebruikt de achternaam van beide ouders. In 1846 verschijnt van hem het boekje Leerredenen bij drukkerij W.J. van Haren Noman te Maastricht.
[IV] Jacobus Waten Begemann, broer van Willem (Lippenhuizen 26-08-1791 – 28-05-1857 Roermond, 65 jaar.) is een zeer actieve dominee.
[V] Polixena kent diverse schijfwijzen, soms zelfs bij een en dezelfde persoon.
[VI] Het Regiment Saksen-Gotha waarin kapitein J. Chr. Schröter dient, heeft bestaan van 1744-1806. De familie Kramers telt opvallend veel militairen.
[VII] Frederik Adolf Begemann (Norg 23-07-1802 – 13-09-1833 Bergen op Zoom, 30 jaar.)
[VIII] De Mij. tot bevordering van Welstand is in 1822 opgericht door ds. Jacob van Heusden. Tot op heden bezit deze Maatschappij onroerend goed in Nuenen.
[IX] In 1855 is hij officier van justitie te Eindhoven en bestuurslid van het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen.
[X] Gegeven Sint-Barbaradag, Coenen 2000.
[XI] Johanna Carolina Constantia Wilhelmina van Brugghen van Croy (Utrecht 07-08-1795 – 19-03-1873 Stiphout, 78 jaar.)
[XII] Ds. Elie Johannes François van Dissel (Zutphen 17-12-1827 – 17-12-1922 Eindhoven, 75 jr.) Hij is in 1871 de grondlegger van linnenfabriek E.J.F. van Dissel & Zonen in Bladel. In 1875 gaat hij verder in Stratum bij Eindhoven.
[XIII Op de Protestantse begraafplaats De Roosdoncken aan de Broekdijk te Nuenen bevinden zich tien grafzerken van de familie Begemann. De grond daarvoor is beschikbaar gesteld door Louis Begemann. In de nacht van 1 op 02-10-1890 zijn de stoffelijk resten van het domineesechtpaar in de Kerkakkers opgegraven en naar hun laatste rustplaats aan de Broekdijk overgebracht. De tekst op hun hardstenen zerk luidt: HIER RUSTEN ONZE DIERBARE OUDERS WILLEM LODEWIJK BEGEMANN GEBOREN 9 JUNI 1804 OVERLEDEN 16 NOVEMBER 1876 EN AMALIA POLEXENA ROSINA SCHRÖTER GEBOREN 13 APRIL 1806 OVERLEDEN 4 JANUARI 1877 JSS (JESAJA) 0:15 IN STILHEID EN VERTROUWEN WAS HUNNE STERKTE = JOH. XI. 25 TOT WEDERZIENS
[XIV] Herman Albert Kronenberg (*Arnhem 17-10-1848) woont in bij Begemann en is 28 jaar.
[XV] Ds. Peter Gerardus Dreesman (37 jaar) volgt ds. W.L. Begemann (1875-1881) niet rechtstreeks op. Eerst is dat heel kort ds. W.G. Reddingius jr. en daarna, voor nog geen negen maanden, ds. G.J. van Lakerveld.
[XVI] In Het nieuws van den Dag, Het Vaderland en de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant van 29-11-1876 verschijnen annonces.
[XVII] Zie Peter van Overbruggen en Jos Thielemans, Van Domineeshuis tot van Goghhuis, 2014. Verder heb ik gegevens gevonden in Delpher.
Link naar stamboom van de familie Begemann