Een brug over het Wilhelminakanaal
Over de lezing:
De Lezing 100 jaar Wilhelminakanaal
Vanaf 1794 ijverde de industriestad Tilburg al voor een vaarverbinding met het westen van het land. Omdat Tilburg hoog ligt werd in 1890 door Ing. F.C.Bake een ontwerp gemaakt voor een kanaal dat bij Aarle-Rixtel en Beek en Donk aansloot op de nog hoger gelegen Zuid-Willemsvaart. Dit kanaal krijgt zijn water van de Maas. Na aanvankelijke problemen met een aarzelende Rijksoverheid en gebrek aan geld, werd het plan in 1904 herzien en in 1905 als wet aangenomen.
Vanuit Aarle-Rixtel en Beek en Donk begon men in 1916 met de aanleg van het kanaal richting Tilburg. Op 4 april 1923 ’s morgens om 08.00 uur werd het kanaal over de gehele lengte opengesteld. Het kanaal is 68,5 kilometer lang, heeft een verval van 14,76 meter en vijf sluizen, waarvan een werksluis. De kosten werden begroot op 7,5 miljoen gulden en bedroegen in werkelijkheid 28 miljoen. Het is het eerste Nederlandse kanaal dat naar een vorstin is genoemd.
Het nu honderd jaar jonge kanaal wordt tot op de dag van vandaag gebruikt voor zowel de beroeps- als de recreatievaart. Bedrijven als Bavaria en Swinkels Bouwcenter in Lieshout sparen het milieu en laten veel vracht over het water vervoeren. Omdat ook zogeheten passantenhavens in het Wilhelminakanaal zijn aangelegd neemt ook het recreatief gebruik de laatste jaren steeds meer toe.
Ook de Lieshoutse bevolking ontdekte het kanaal, na de opening, als recreatiegebied. Vooral op warme zomerdagen werd er gezwommen en was het druk aan het kanaal. Om te mogen zwemmen had men een zwemvergunning nodig, die verkrijgbaar was op het gemeentehuis van Lieshout. Geen gemengd zwemmen, dat niet. Heren mochten zwemmen vanaf de loswal bij Bavaria tot aan de Helmondse brug. Voor dames was dat vanaf de Eindhovense brug tot aan de verbreding van het kanaal in het Achterbosch. De zwemvergunning moest men steeds bij zich hebben en er werd vaak gecontroleerd door de groene brigade. Zwemmen in een tweedelig badpak was voor dames verboden.
Ook schaatsen was soms mogelijk, maar toch zijn de winters dat men op het kanaal kon schaatsen bijna op één hand te tellen. Kortom. Er valt genoeg te vertellen over hoe het Wilhelminakanaal tot stand is gekomen. Verder wordt verteld over de aanleg, de periode tijdens de Tweede Wereldoorlog en het gebruik van het kanaal tot op de dag van vandaag.
Louis Doomernik
Over Louis Doomernik
De lezing wordt verzorgd door Louis Doomernik, voorzitter van de Heemkundekring Hof van Liessent uit Laarbeek.
Al kort na de opening in 1923 ontdekte de lokale bevolking het kanaal als recreatiegebied en als zwemwater, vertelt Louis. Maar je had om te mogen zwemmen wel een gemeentelijke zwemvergunning nodig. Ook gemengd zwemmen was er niet bij. Mannen apart van de vrouwen en een tweedelig badpak was voor de dames niet toegestaan. Zomaar een aardig weetje uit de rijke historie van het Wilhelminakanaal, maar natuurlijk niet het belangrijkste in de reden van bestaan van deze waterweg.
Datum: donderdag 20 maart 2025
Locatie: Brede school De Dassenburcht, Jacob Catsstraat 1-3, 5671 VP Nuenen
Aanvang: 20:00 uur