In het Koninklijk Besluit van 17 augustus 1819 wordt de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten gevormd per 1 januari 1821. Feitelijk betekende dit dat de bestaande gemeente Nederwetten en Eckart werd gesplitst. Eckart werd bij de gemeente Woensel gevoegd en Nederwetten werd toegevoegd aan Nuenen-Gerwen.
Al vanaf circa 8.000 jaar voor Chr. is het gebied ten oosten langs de Dommel, dat nu behoort tot de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten, bewoond. Eerst door jagers/verzamelaars en vanaf 4.000 voor Chr. ontstonden er kleine nederzettingen. Bedenk wel dat er naar schatting op het grondgebied van heel Nederland in die tijd maar rond de 10.000 mensen woonden. Dit aantal was rond het jaar 0 gegroeid naar circa 200.000.
Tussen 300 en 500 na Chr. waren in ieder geval de Tomakkers nabij de oude begraafplaats bewoond.
Al in de Middeleeuwen vormden Nuenen-Gerwen één leen. En op 4 december van het jaar 1300 ‘schonk’ hertog Jan II van Brabant ‘gemeenterechten’ aan de heerlijkheid Nuenen-Gerwen. De grens tussen Nuenen en Gerwen werd gevormd door de huidige Papenvoortsedijk, de Hooidonksebeek en de Broekdijk. De grens met Nederwetten, dat sinds 1146 toebehoorde aan de priorij van Hooidonk, werd gevormd door de Heuvelakkerloop (vroeger Zuidbeek), het Broek en de Nieuwe Dijk.
In 1659 kwam er een einde aan het landsheerlijk bestuur en al daar op vooruitlopend benoemden de Staten-Generaal in 1648 een kwartierschout voor heel Peelland en stelden de zeven schepenen van Nuenen-Gerwen en de vijf schepenen van Nederwetten een secretaris aan.
Het ontstaan van de Bataafse Republiek in 1795 maakte een einde aan de ondergeschikte positie van de zogenaamde generaliteitslanden en aan de bevoorrechte positie van de Nederlands Gereformeerde kerk. Dirk van Lieshout werd in 1795 de eerste gekozen (katholieke) schepen-president (soort burgemeester) van Nuenen-Gerwen. Dat bleef hij drie jaar en hij werd opgevolgd door zijn zoon Theodorus. Aert Habraken werd in 1795 schepen-president van Nederwetten. Na inlijving van de republiek bij Frankrijk in 1810 ontstonden naar Frans voorbeeld de gemeenten met een maire ofwel burgemeester. Theodorus van Lieshout droeg als eerste die titel in Nuenen-Gerwen. In Nederwetten werd Willem Sengers maire.
In de Grondwet van 1815, onder de eerste Oranjevorst, werd het Franse gemeentesysteem overgenomen. In 1821 werd Eckart, dat sinds de Franse tijd bij Nederwetten was gevoegd, bij de gemeente Woensel getrokken en ging Nederwetten deel uitmaken van de nieuwe gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten. Sinds de Gemeentewet van 1851 bestaat het bestuur van een gemeente uit een gemeenteraad, een college van burgemeester en wethouders en een burgemeester.
Het gemeentehuis van Nuenen-Gerwen was gelegen aan de Berg (nu Beekstraat 11, nu woonhuis) en van Nuenen, Gerwen en Nederwetten aan de Berg 29 (nu Vincentre). Vanaf 1953 is de huidige villa aan de Papenvoort 15 met de in 1969 toegevoegde nieuwbouw het gemeentehuis.
Johannes van Hoven was sinds 1813 burgemeester van Nuenen Gerwen. Hij werd burgemeester van de nieuwe gemeente Nuenen-Gerwen en Nederwetten (Nuenen cum annexis) en bleef dat tot 1843.
Maarten Houben is in die 200 jaar de 14e burgemeester.