Immaterieel erfgoed is de schakel tussen heden, verleden en toekomst. Het is cultuur van nu, geeft een gevoel van verbondenheid met vorige generaties en is tegelijkertijd ook toekomstgericht omdat mensen het willen doorgeven aan volgende generaties.

Een groep leden van onze vereniging is heel enthousiast en plezierig bezig om stukjes immaterieel erfgoed van Nuenen, Gerwen en Nederwetten te bewaren. Gelukkig maar. Bijnamen, limericks, volksverhalen en spreuken en woorden  etc. etc. horen immers bij het immaterieel erfgoed!

Historie

Tijdens een van de koffiebezoeken bij de buurmannen Geert Daamen en Paulus Aarts werd het idee geopperd om bijnamen te gaan verzamelen. We praten dan over 2016. Tijdens een heemkundekringbijeenkomst in D’n Heuvel in Gerwen wordt dit idee geopperd en weldra is er een volwaardige groep geformeerd van (momenteel) maar liefst negen leden. Voor de indruk van die groepsbijeenkomsten wordt verwezen naar de tekst die in onze nieuwsbrief van januari 2020 heeft gestaan:

Bijnamen
‘kuffeejprôt in ’t Himhuijs’  Ja, beste mensen: Café-praatjes in het Heemhuis. Het is dat we er geen biertap hebben anders zou het soms net een café zijn. Wat dan, hoe dan??? Leest u maar verder. Het is zo’n drie jaar geleden dat er twee leden van De Drijehornick, Geert Daamen en Paulus Aarts, op een heemkundekringbijeenkomst het idee opperden om bijnamen van mensen uit Nuenen, Gerwen en Nederwetten veilig te stellen voor de toekomst. Ja, maar hoe doe je dat? Verzamelen, concludeerden ze. Gemakkelijker gezegd dan gedaan.

Geen scheldnamen
Hoe ging het in zijn werk? Er werd een klein groepje gevormd dat begon met het opschrijven van bijnamen die ze zelf kenden met daarbij eventuele gegevens die ze van de persoon nog wisten. Al gauw groeide dit groepje uit tot negen leden: naast Geert Daamen en Paulus Aarts ook Jac. Coolen, Piet van de Laar, Gerard de Laat, Tiny van de Lockant, Ton Neijts, Toon de Rooy en Jan Wesenbeek. Vanaf het begin werd al gediscussieerd over de doelstelling en de afbakening van de activiteit ‘bijnamen’. Zo werd gesteld dat de bijnamen uitdrukkelijk geen scheldnamen mochten zijn. De doelstelling is vooralsnog het inventariseren en veilig stellen van de gegevens met betrekking tot bijnamen. De groep is zich terdege bewust dat het publiceren van de namen gevoelig kan liggen. Of de bijnamen dus ooit openbaar worden gemaakt, is nog erg onzeker. Dit ook mede gezien de nieuwe privacyregels.

400 namen
Gaandeweg hebben de leden van dit groepje de taak gekregen om ontbrekende gegevens per bijnaam uit te zoeken en na te vragen. Ieder doet dit dan meestal voor de door hem zelf ingebrachte bijnamen. ‘Hemzelf’, ja want helaas telt het bijnamen-clubje nog geen dames. Om alle gegevens te noteren, is er een digitaal bestand gevormd waarin zo’n 400 bijnamen zijn opgenomen. Twee leden, waaronder de coördinator, voeren de regie in deze registratie. De leden komen meestal één middag per maand bij elkaar om de verzamelde gegevens en de voortgang te bespreken. En tevens wordt er meteen weer nieuw huiswerk meegegeven. Immers indien de verzamelde informatie aan elkaar wordt verteld, blijkt soms dat er toch nog wel behoefte is aan wat meer gegevens. En zo gaan de leden vaak op pad naar dorpsgenoten waar zij nog wat nadere informatie hopen op te doen. U kunt zich wel voorstellen dat dit zeer levendige en vrolijke gesprekken oplevert waarin veel grappige zaken en anekdotes aan de orde komen. Ja, je zou je zo maar in een café kunnen wanen.
Helaas zijn de bijnamen (nog) niet voor publicatie beschikbaar!

Limericks
Een van de leden van de groep ‘Bijnamen’, Gerard de Laat, heeft als een van zijn hobby’s het maken van limericks. Vanaf het begin van de publicatie van onze nieuwsbrieven nieuwe stijl wordt er elke maand een limerick van Gerard in opgenomen. Sinds september worden deze ook door Gerard in het dialect ingesproken. Klik op: Limericks

Korte Volksverhalen
Tijdens de groepsgesprekken komen er heel wat leuke en ook interessante anekdotes, korte volksverhalen over de tafel. Zonde eigenlijk om deze niet te bewaren voor de toekomst. Daarom proberen we deze zo goed en zo kwaad als mogelijk op te schrijven en te bewaren voor latere generaties. Na verloop van tijd zullen we een verzameling volksverhalen als collectie op deze website opnemen.

Spreuken en woorden in het dialect van Nuenen, Gerwen en Nederwetten
U kent ongetwijfeld ons Spreukenbuukske en het woordenboek van Gerard de Laat, uitgegeven door Heemkundekring DE DRIJEHORNICK. Op korte termijn hopen we een aantal spreuken en woorden ook op onze website als collectie te kunnen aanbieden.